Zapiski z wypraw po Polsce i Świecie...

Bardo Śląskie: Zamek Bernarda, Źródełko Maryi, Góra Kalwaria

Bardo Śląskie, 2018
Bardo Śląskie – trasa wycieczki na Górę Kalwarię (ryc. mapa-turystyczna.pl)

(1) Wyruszamy w składzie: ja, Oliwia i Mieszko z parkingu (NE 50.503946, 16.736260, 271 m n.p.m. ) przy ul. Skalnej. Mieści się tu też przystań dla kajaków, pontonów, ale tym razem nas to mnie interesuje. Idziemy od razu w górę szlakiem wielu pątników i od razu ciekawostka, na którą zapewne wielu zwraca uwagę, ale niewielu zastanawia się nad znaczeniem.

Bardo Śląskie. I stacja Przepowiednia Symeona i cmentarz.

(2) Przy pierwszej stacji Drogi Krzyżowej – Przepowiedni Symeona ulokowany jest cmentarzyk, na którym znajdują się cztery obiekty: najniżej granicznik z numerem 134, nieco wyżej grób z wyraźnym napisem „Hier ruht in Godt unser libes Kind Ludmilla Walerna. Auf Viedersehen”, z prawej nagrobek bez czytelnych opisów i powyżej nagrobek lub też mała kapliczka stylizowana na grotę. Zastanawiające jest nazwisko zmarłego dziecka wskazujące na ewidentne słowiańskie pochodzenie (ruskie lub czeskie bardziej) . Biorąc pod uwagę, że cmentarz powstał prawdopodobnie wraz z udową Drogi Krzyżowej, to pod koniec XIX w. nasi mieli się tu jeszcze dobrze. Chyba, że było to dziecko pątników.

(3) Na szczyt góry prowadziły pierwotnie trzy drogi: niemiecka, czeska i polska. Ostatecznie na niemieckiej rozmieszczono stacje Drogi Krzyżowej pomiędzy którymi rozmieszczono siedem murowanych kapliczek symbolizujących siedem boleści Maryi. Drogi czeska i polska stały się bocznymi. Stacje Drogi Krzyżowej zbudowano w latach 1833-39.

Bardo Ślaskie. Stacja: Jezus pociesza płaczące niewiasty

Schodzimy z głównych szlaków (zielonego i niebieskiego) i skręcamy w lewo w kierunku ruin zamku.

(4) [C] Zamek (NE 50.501107, 16.738148) na pólnocno-zachodnim zboczu Góry Kalwarii to trzecia obronna fortyfikacja związana z Bardem Śląskim.

Bardo Śląskie. Zamek ks. Bernarda lub Bolka II

Zamek odkryty został w 1861 r. poniżej Obrywu Skalnego Za inicjatora tej budowli przyjmuje się syna księcia Bolka I Bernarda lub jego młodszego brata księcia Bolka II ziębickiego. Zapewne pełnił funkcję stróży obserwacyjno-obronnej na trakcie i przeprawie przez Nysę Kłodzką.

Grodziska i zamki w Bardzie Śląskim W Bardzie Ślaskim znajdowały się dwa zamki – grodziska.

[A] Wzmiankowane w najstarszych źródłach pisanych, bo już w Kronice Kosmasa i dotyczy roku 1096.
W końcu XI w. i na początku XII wieku gród w Bardzie był terenem ostrych walk polsko-czeskich. Zdobyty w roku 1096 przez Brzetysława Czeskiego pozostał w rękach czeskich jeszcze do 1124 r.
W bulli Hadriana IV z 1155 r. gród w Bardzie wymieniony jest jako kasztelański obok Niemczy, Strzegomia, Otmuchowa, Gramolina i innych. Ta wzmianka zyskuje potwierdzenie prawie 100 lat później w bulli Innocentego IV, wydanej dla biskupstwa wrocławskiego w 1245 r., gdzie obok innych grodów kasztelańskich na dziewiątym miejscu wymienione jest Bardo.
Znany jest również kasztelan Barda, Sobiesław, który występuj e jako świadek w dokumencie wydanym w 1203 r. przez Henryka Brodatego z okazji fundacji klasztoru cysterskiego i wytyczeniu granic włości trzebnickiej.
Ten gród o obwarowaniach drewniano-ziemnych został w 1299r. sprzedany przez wójta Ziębic i Ząbkowic Hermana Reichenbacha cystersom z pobliskiego Kamieńca Ząbkowickiego. Cystersi użytkowali zamek do końca XVI wieku w charakterze folwarku.

[B] Zachowane fragmenty nasypu w kolanie rzeki Nysy Kłodzkiej są prawdopodobnie resztkami umocnień podgrodzia zamieszkałego przez ludność skupiającą się obok grodu [A].

[C] Grodzisko średniowieczne położone u stóp Góry Kaplicznej jest ruiną po murowanym zamku rycerskim, na co wskazują resztki murów. Prawdopodobnie powstał z inicjatywy Bernarda syna Bolka I lub jego młodszego syna – Bolka II ziębickiego.
Zamek został zniszczony w trakcie wojen husyckich i nigdy nie został odbudowany. Znaleziono tu dużą ilość grotów do strzał.
Zamek właściwy, zwany górnym, miał kształt owalu, podzamcze umiejscowione na południe miało kształt trójkąta z zaokrąglonymi narożami. Nieregularna bryła zamku górnego otoczona była murami grubości dwóch metrów. We wschodniej części dziedzińca umieszczono wolnostojące, obszerną wieżę służącą do ostatniej obrony (bergfried). Na północny zachód od wieży, do murów obwodowych przylepione były trzy budynki mieszkalno-gospodarcze, z których jeden o grubszych murach mógł być również wieżą obronną. Zarysów murów dwóch pozostałych budynków nie udało się ustalić, gdyż ich fundamenty zsunęły się po stoku wzgórza. Funkcją podzamcza był prawdopodobnie plac budowy i magazyn kamienia używanego do budowy zamku właściwego.
Dostępu do zamku bronił kamienny mur, strome zbocza i suche fosy.

Zwiedziwszy Zamek Bernarda dochodzimy do żródełka (NE 50.496702, 16.739044).

Bardo Ślaskie – Źródełko Maryi
Źródełko Maryi Źródełko Maryi – nad ujęciem źródlanej wody zbudowano niewielką kamienną kapliczką w kształcie małego domku, wewnątrz której mieści się kamienna cembrowina. Źródełko uchodzi za cudowne – szczególnie pomocne w chorobach wzroku. Podobno w 1672 roku miało tu miejsce cudowne uzdrowienie młodeqo Czecha. Od tego momentu źródlana woja uważana jest za leczniczą. Jej moc, a także wyjątkowe walory smakowe, doceniają mieszkańcy, którzy źródełko Maryi wybieram od lat jako cel niedzielnych spacerów.
Kamienną kapliczką wzniesiono w 1893 roku, a malowidło na frontonie wykonał malarz Knauer w 1895 roku.
Miejsce to według legendy ma także moc spełniania najskrytszych pragnień: wystarczy nabrać źródlanej wody w usta i trzykrotnie, biegiem je okrążyć.

Tradycyjne okrążanie źródła nastąpiło, ale tylko w moim wykonaniu.

Po małej przekąsce ruszyliśmy dalej chyba na najnudniejszy odcinek trasy, gdyż do obrywu nie ma żadnych elementów małej architektury. Ale młody dał radę.

Obryw (NE 50.501052, 16.741217) to potężne osuwisko znajdujace się z zboczu góry Kalwarii i opadające na północ do Nysy Kłodzkiej.

Obryw skalny To górna część ogromnego osuwiska. Mieści się tu punktem widokowym z charakterystycznym białym krzyżem.
Kilkusetmetrowe osuwisko, największe w Sudetach, powstało 24 sierpnia 1598 roku po długotrwałych, bardzo obfitych opadach deszczu 0 nie wykluczą się także udziału czynnika sejsmicznego. w dolnej części porasta je las, w górnej odsłania się lita skała, nad którą zbudowano taras widokowy, z którego rozpościera się wspaniały widok na panoramę miasta i wijącą się zakolami rzekę.
Niepowtarzalność malowniczego przełomu Nysy Kłodzkiej doceniają szczególnie geolodzy, jest to bowiem doskonały przykład zjawiska antecedencji czyli przecięcia grzbietu górskiego przez rzeką płynącą prostopadle do niego. Przyjmuje się, że w tym miejscu Nysa płynęła wcześniej niż wypiętrzające się Góry Bardzkie.
W 2006 roku teren osuwiska o powierzchni 12,59 ha objęto ochroną jako zespół przyrodniczo – krajobrazowy.
Budowa geologiczna Gór Bardzkich Należy do najbardziej złożonych w Sudetach. Góry Bardzkie zaliczane są do stosunkowo młodych gór zrębowych, których skomplikowaną budowę można zauważyć w rzeźbie terenu, w której zbocza pocięte są głębokimi dolinkami a szczyty wyraźnie się odznaczają.
Największą jednostką geologiczną jest tzw. struktura bardzka powstała w wyniku sfałdowań i wypiętrzenia osadów dna morskiego, którą tworzą skały osadowe. Najwięcej jest w Górach Bardzkich zlepieńców i szarogłazów. Występują również piaskowce, łupki osadowe i metamorficzne, granitoidy kłodzko-złotostockie.
Graptolity To skamieniałe organizmy żyjące w koloniach w istniejącym tutaj niegdyś morzu. Zaliczane są do skamieniałości przewodnich, pomocnych w datowaniu wieku skał. Ze względu na ich cechy tj. krótki okres ich występowania oraz powszechność można dość dokładnie umiejscowić dane znaleziska w czasie. Żyły w okresie od kambru do wczesnego karbonu.
Najciekawszym miejscem ich występowania w Górach Bardzkich jest skarpa przy drodze ze Żdanowa do Wilczej.

Na obrywie stoi krzyż postawiony przez mieszkańców Barda 6 czerwca 1948r. Jak głosi inskrypcja umieszczona na metalowym krzyżu jest to pamiątka pierwszych misji po II wojnie światowej.

Zeszliśmy z zielonego szlaku i nieoznakowaną drogą doszliśmy do ścieżki prowadzącej na szczyt.

Kaplica (NE 50.495505, 16.748881) na Górze Kalwarii ( 583 m n.p.m. )

Marek

Najnowsze komentarze

    © 2024 Tu byliśmy!. Wszelkie prawa zastrzeżone.

    Strona wspierana motywem Motyw Franz Josef i Wordpress.